- КАСУТЫ БÆРÆГБОН
-
Куадзæнæй дыууæ къуырийы фæстæ вæййы Касуты бон, хонынц ма йæ Донмæцæуæн бон дæр (кæс Касутæ, КАСУТÆ). Бæрæгбон хъæубæстæ арæзтой иумæ, хъæугуывд-иу скодтой. Изæрмæ-иу фæбадтысты, фæкуывтой, фæзарыдысты, фæкафыдысты. Фидæн аз фысым чи уыдзæн, уый-иу равзæрстой æмæ-иу ын йæ хæдзармæ æртæ чъирийы, сгуы æмæ нозт арвыстой.Уымæй уæлдай алы хæдзары дæр кодтой æртæ чъирийы. Скодтой-иу алыхуызон кастæ, æмæ-иу сæ сылгоймæгтæ кувинæгтимæ ахастой хуымтæм, доныбылмæ. Уыцы бон æрыгон сылгоймæгтæ æмæ чызджытæ ног чындзы хуыдтой донмæ. Сылгоймæгты хистæр-иу чындзы бафæдзæхста Хуыцау æмæ йе сконд зæдтыл, куырдта-иу ын бирæ цот – авд лæппуйы авдæны куыд ауза, батабу-иу кодта Доны чызджытæм, адæмы фыдбылызæй куыд хизой, дæттæ куыд нæ ивылой, ног чындзы сæ хорзæх куыд уа.Нæлгоймæгтæй ног чындз æмæ иннæ сылгоймæгтимæ доны былмæ цыд къухылхæцæг, æмдзуарджын æмæ хызисæг.Чындз-иу доны былæй сæ хæдзармæ дон схаста. Йемæ чи ацыд, уыдонæн-иу хæдзары хистæр сылгоймаг фæарфæтæ кодтæ «Доны чызджыты хорзæх уæ уæд, Донбеттыры фæдзæхст ут, цардæй бафсæдут, донарæхæн уæ цард уæд...»Касутæ кæнæ Донмæцæуæн бон мах рæстæджы фыццаджы хуызæн нал кæнынц, рох кæнын райдыдта, фæлæ ма йын кæм кувынц, ахæм хъæутæ æмæ мыггæгтæ ис.кæс ИРОН ÆГЪДÆУТТÆ
Словарь по этнографии и мифологии осетин. 2014.